プログレッシブ タイ語辞典の解説
โดย
dooi
ドーイ
[前]
❶ ［โดย＋Ａ（名詞）］Ａ（乗り物）で（★交通手段を表す．改まった言い方）
โดยเครื่องบิน [dooi khrʉ̂aŋ bin]｜飛行機で
โดยรถจักรยาน [dooi rót càkkra yaan]｜自転車で
โดยรถจักรยานยนต์ [dooi rót càkkra yaan yon]｜バイクで
โดยรถไฟ [dooi rót fai]｜列車で
โดยรถเมล์ [dooi rót mee]｜バスで
โดยรถยนต์ [dooi rót yon]｜車で
โดยเรือ [dooi rʉa]｜船で
ไปกรุงเทพฯ โดยรถทัวร์ [pai kruŋ thêep dooi rót thua]｜高速バスでバンコクへ行く（★ふつうはนั่งรถทัวร์ไปกรุงเทพฯ [nâŋ rót thua pai kruŋ thêep] という）
語法ノート
ふつうは交通手段は次のように表す
◆［ขึ้น [khʉ̂n]＋Ａ（名詞）＋ไป [pai]］Ａ（飛行機・車・列車・バスなど）に乗って行く∥［ขึ้น [khʉ̂n]＋Ａ（名詞）＋มา [maa]］Ａ（飛行機・車・列車・バスなど）に乗って来る（★ขึ้น [khʉ̂n]の代わりにนั่ง [nâŋ]を用いても同義）
◆［ขี่ [khìi]＋Ａ（名詞）＋ไป [pai]］Ａ（バイク）に乗って行く∥［ขี่ [khìi]＋Ａ（名詞）＋มา [maa]］Ａ（バイク）に乗って来る（★バイクの場合，自分で運転する場合はขี่ [khìi]またはขับ [khàp]，乗客として乗る場合はขึ้น [khʉ̂n]を用いる）
◆［ขี่ [khìi (]＋ปั่น [pàn)]＋Ａ（名詞）＋ไป [pai]］Ａ（自転車）に乗って行く∥［ขี่ [khìi (]＋ปั่น)＋Ａ（名詞）＋มา [maa]］Ａ（自転車）に乗って来る（★自転車の場合，自分で運転する場合はขี่ [khìi]またはปั่น [pàn]，乗客として乗る場合はขึ้น [khʉ̂n]を用いる）
❷ ［โดย＋Ａ（名詞・（การ）動詞）］Ａによって，…することによって（★手段）
รักษาแผลโดย (การ) ทายา [ráksǎa phlɛ̌ε dooi (kaan) thaa yaa]｜塗り薬で傷を治療する
◆［動詞＋โดย＋วิธี [wíthii]＋修飾詞］…な方法で…する
กำจัดศัตรูพืชโดยวิธีธรรมชาติ [kam càt sàttruu phʉ̂ʉt dooi wíthii thamma châat]｜自然な方法で害虫を駆除する
◆［โดย＋ใช้ [chái]＋Ａ（名詞）］Ａを使うことによって
ผลิตโดยใช้เครื่องจักรที่ทันสมัย [phalìt dooi chái khrʉ̂aŋ càk thîi than samǎi]｜近代的な機械を使ってつくられる
❸ ［โดย＋Ａ（名詞）］Ａによって（★動作主を表す）
語法ノート
受動文のつくり方：［Ａ（名詞）＋動詞＋โดย＋Ｂ（名詞）］Ａ（作品・製品など）はＢ（人・会社など）によって…される（★使われる動詞はเขียน [khǐan] （書く），แต่ง [tὲŋ] （書く），ถ่าย [thàai] （撮る），ประพันธ์ [praphan] （詠む），วาด [wâat] （描く），ผลิต [phalìt] （生産する），สร้าง [sâaŋ] （つくり上げる），เรียบเรียงเสียงประสาน [rîap rîaŋ sǐaŋ prasǎan] （編曲する）など）
เรื่องสั้นนี้แต่งโดยจรรยา อำนาจพันธุ์พงศ์ [rʉ̂aŋ sân níi tὲŋ dooi canyaa amnâat phanphoŋ]｜この短編小説はジャンヤー・アムナートパンポンによって書かれました
❹ ［โดย＋ที่ [thîi]（＋Ａ（名詞））＋Ｂ（動詞）］（Ａが）Ｂする状態で（★付帯状況）
อย่ายอมแพ้โดยที่ยังไม่ต่อสู้ [yàa yɔɔm phέε dooi thîi yaŋ mâi tɔ̀ɔ sûu]｜戦わずして負けを認めるな
❺ ［โดย＋名詞・動詞・修飾詞］で修飾詞句をつくって
โดยด่วน [dooi dùan]｜至急
โดยตรง [dooi troŋ]｜直接
โดยอ้อม [dooi ɔ̂ɔm]｜間接的に
โดยตลอด [dooi talɔ̀ɔt]｜始終，ずっと
โดยทุจริต [dooi thútcarìt]｜不正に
โดยสุจริต [dooi sùtcarìt]｜合法的に，正当に
โดยธรรมชาติ [dooi thamma châat]｜自然に
โดยบังเอิญ [dooi baŋəən]｜偶然に
โดยปริยาย [dooi pariyaai]｜それとなく，暗に
โดยปลอดภัย [dooi plɔ̀ɔt phai]｜無事に，安全に
โดยสวัสดิภาพ [dooi sawàtdi phâap]｜道中無事に，道中安全で
โดยไม่จำเป็น [dooi mâi cam pen]｜不要に
โดยไม่รู้สึกตัว [dooi mâi rúu sʉ̀k tua]｜無意識に
โดยเร็ว [dooi rew]｜急いで
โดยลำพัง [dooi lam phaŋ]｜ひとりぼっちで，単独で
โดยสัญชาตญาณ [dooi sǎnchâattà yaan]｜本能的に
โดยอัตโนมัติ [dooi àttanoomát]｜自動的に
โดยกำเนิด [dooi kamnə̀ət]｜生まれつき
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง [dooi chaphɔ́ yàaŋ yîŋ]｜特に，とりわけ
โดยทั่วไป [dooi thûa pai]｜普通，一般的
โดยสิ้นเชิง [dooi sîn chəəŋ]｜完全に，ことごとく
โดยละเอียด [dooi laìat]｜詳細に（★อย่างละเอียด [yàaŋ laìat] ともいう）
โดยแท้ [dooi thέε]｜真に；真の，ほかならない（★โดยแท้จริง [dooi thέε ciŋ] ともいう）
โดยเจตนา [dooi cèettanaa]｜故意に，わざと（★โดยตั้งใจ [dooi tâŋ cai] ともいう）
โดยเฉพาะ [dooi chaphɔ́]｜特に⇒見出し
โดยใช่เหตุ [dooi châi hèet]｜理由もなく，むだに⇒見出し
━[接]［โดย＋文］なお，付け加えると（★情報を補足する．あとに続く文は主語で始まる場合，動詞で始まる場合，前置詞句で始まる場合がある）
เกิดเหตุสารเคมีอันตรายรั่วไหลจากโรงงาน โดยสารเคมีดังกล่าวเป็นสารอันตราย เมื่อสูดดมเข้าไปจะเกิดอาการวิงเวียน คลื่นไส้ [kə̀ət hèet sǎan kheemii antaraai rûa lǎi càak rooŋ ŋaan dooi sǎan kheemii daŋ klàaw pen sǎan antaraai mʉ̂a sùut dom khâw pai cà kə̀ət aakaan wiŋ wian khlʉ̂ʉn sâi]｜ある工場で危険な化学物質が漏れる事故が起こった．なおその化学物質は吸い込むと目まいや吐き気の症状を起こす（★主語で始まる文がくる場合）
ไต้ฝุ่นเกย์คือพายุไต้ฝุ่นลูกแรกที่พัดเข้าสู่ประเทศไทย โดยเริ่มก่อตัวขึ้นเป็นพายุดีเปรสชั่นในอ่าวไทยตอนล่างก่อน [tâi fùn kee khʉʉ phaayú tâi fùn lûuk rɛ̂εk thîi phát khâw sùu prathêet thai dooi rə̂əm kɔ̀ɔ tua khʉ̂n pen phaayú diipréetchân nai àaw thai tɔɔn lâaŋ kɔ̀ɔn]｜ゲー台風はタイに上陸した最初の台風だが，タイ湾南部で熱帯低気圧として発生した（★動詞で始まる文がくる場合）
พายุฤดูร้อนพัดถล่มหลายพื้นที่ในภาคอีสาน โดยที่จังหวัดศรีสะเกษมีบ้านเรือนและสวนยางเสียหายจำนวนมาก [phaayú rʉ́duu rɔ́ɔn phát thalòm lǎai phʉ́ʉn thîi nai phâak iisǎan dooi thîi caŋwàt sǐisakèet mii bâan rʉan lέ sǔan yaaŋ sǐa hǎai camnuan mâak]｜夏の嵐がイーサーンの多くの地域で吹き荒れた．なおシーサケット県では多くの家屋とゴム農園が被害を受けた（★前置詞句で始まる文がくる場合）